🩸 Şeker Hastalığı (Diyabet): Genel Bakış
Şeker hastalığı veya diyabet, vücudun kan şekerini (glikoz) düzenlemede sorun yaşadığı kronik bir metabolik hastalıktır. Vücudumuzun enerji kaynağı olan glikoz, yiyeceklerden gelir. Bu glikozun hücrelere girmesini sağlayan anahtar hormon ise insülindir. İnsülin, pankreasta üretilir.
🔬 Diyabetin Temel Nedenleri
Diyabetin ana sorunu, ya pankreasın yeterince insülin üretememesi ya da vücut hücrelerinin üretilen insüline karşı dirençli hale gelmesidir. Her iki durumda da glikoz kanda birikir ve yüksek kan şekeri (hiperglisemi) oluşur.
🩺 Başlıca Diyabet Tipleri
Tip 1 Diyabet: Genellikle çocukluk veya gençlikte başlar. Otoimmün bir durumdur; vücut yanlışlıkla insülin üreten pankreas hücrelerine saldırır ve onları yok eder. Bu hastaların mutlaka dışarıdan insülin alması gerekir.
Tip 2 Diyabet: En yaygın tiptir. Genellikle yetişkinlikte ortaya çıkar ve obezite, hareketsizlik ve genetik faktörlerle ilişkilidir. Başlangıçta vücut insülin üretir, ancak hücreler buna dirençlidir (insülin direnci). Zamanla insülin üretimi de azalabilir.
Gestasyonel Diyabet: Hamilelik sırasında ortaya çıkar ve genellikle doğumdan sonra kaybolur. Ancak hem anne hem de bebek için Tip 2 diyabet riskini artırır.
⚠️ Komplikasyonlar ve Yönetim
Uzun süreli yüksek kan şekeri, sinir hasarı (nöropati), böbrek yetmezliği (nefropati), görme kaybı (retinopati) ve kalp-damar hastalıkları gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Diyabetin yönetimi, düzenli kan şekeri takibi, sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve gerektiğinde ilaç (oral antidiyabetikler) veya insülin tedavisi ile sağlanır. Erken teşhis ve etkili yönetim, sağlıklı bir yaşam sürmek için hayati önem taşır.