Nazar: Kültürlerin Ortak İnancı ve Gizemli Gücü
Nazar, Arapça kökenli bir kelime olup "bakış" veya "göz" anlamına gelir. Ancak halk inancında çok daha derin ve gizemli bir karşılığı vardır: Kem Göz veya Göz Değmesi. Bu inanca göre, bazı insanların bakışlarında kıskançlık, hayranlık veya kötü niyet gibi olumsuz duygularla birleşen zararlı bir güç bulunur ve bu güç, canlı veya cansız varlıklar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Nazar inancı, coğrafya, din veya ırk fark etmeksizin hemen hemen tüm toplumlarda mevcuttur. İslamiyet, Hıristiyanlık, Yahudilik ve Hinduizm gibi pek çok dinde bu kavrama atıfta bulunulur ve varlığı kabul edilir. Özellikle Türk kültüründe ve günlük yaşamda yadsınamaz bir yere sahiptir. İnsanların ani hastalanması, hayvanların telef olması, bereketin kaçması, eşyaların kırılması gibi beklenmedik olumsuzluklar sıklıkla nazara bağlanır. Hatta bazen kişinin kendi çocuğuna veya malına karşı duyduğu aşırı sevgi ve hayranlığın bile "göz değdirmesine" neden olabileceğine inanılır.
Bu yaygın inanç, yüzyıllar boyunca insanları nazardan korunmak için çeşitli pratikler geliştirmeye itmiştir. En bilinen ve yaygın korunma aracı Nazar Boncuğu'dur. Kötü bakışları üzerine çekip kırılmasıyla kişinin korunduğuna inanılan mavi boncuklar, evlerden araçlara, bebeklerden iş yerlerine kadar pek çok yerde kullanılır. Muska yazdırma, kurşun dökme, tütsü yakma, delikli taş taşıma gibi uygulamalar da nazardan korunma veya nazarın etkisini giderme amacıyla başvurulan geleneksel yöntemlerdir.
Bu uygulamaların bilimsel bir temeli olmamasına rağmen, nazar inancı kültürel bir olgu olarak varlığını sürdürmekte, toplumların sözlü ve yazılı anlatılarında geniş bir yer tutmaktadır. Sosyolog ve antropologlar, nazar inancını, insanların kontrol edemedikleri olayları anlamlandırma ve açıklama çabasının bir sonucu olarak yorumlamaktadır. Nazar, bir yandan batıl inançlar kategorisine konulsa da, diğer yandan toplumun ortak kültürel mirasının önemli bir parçası olarak kabul edilmektedir
Nazar değmemesi ve nazardan korunmak için özellikle dikkat edin